برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی نیاز به چه دانش و ابزاری داریم؟

برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی نیاز به یک سری پیش‌نیازی‌هایی است. در این مقاله قصد داریم مهارت‌هایی که باید برای راه‌اندازی کسب و کار ایترنتی به آنها تسلط داشته‌ باشید را لیست کنیم. جدا از مهارت‌های فردی یک سری ابزار هم برای شروع کار به آنها نیاز دارید که همه آنها را هم بر دو بستر وب و موبایل بررسی خواهیم کرد. در ادامه با سایت فوربو همراه باشید.

یک پیشنهاد: مقالات سایت فوربو به گونه‌ای نگارش می‌شوند که در راستای تکمیل یک هدف باشند. به همین دلیل در ابتدای مقالاتی که ارتباط‌هایی با یک دیگر دارند، سطری با عنوان پیش‌نیاز نوشته می‌شود که توصیه می‌کنیم، آن را هم مطالعه کنید، زیرا برخی عناوین ممکن است در این مقاله مطرح شوند اما توضیح کامل آنها در مقاله پیش‌نیاز باشد. همچنین سعی می‌کنیم کلمات کلیدی هر مقاله را به صفحه مربوطه لینک دهیم تا شما در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر به همه مقالات آن موضوع دسترسی داشته باشید.

[megadesc]

پیش‌نیاز این مقاله: برای شروع کسب و کار اینترنتی این ۷ نکته را فراموش نکنید

[/megadesc]

در پادکست فوربو این مقاله را بشنوید!

ما در فوربو علاوه بر سایت، روی یک پادکست هم کار می‌کنیم. پادکست فوربو (Furbo) از طریق همه اپلیکیشن‌های پخش پادکست مانند کست‌باکس، اپل پادکست، گوگل پادکست، اسپاتیفای و… در دسترس است. برای اطلاعات بیشتر به سایت پادکست فوربو سر بزنید. برای شنیدن همه قسمت‌های پادکست می‌توانید اپلیکیشن CastBox را دانلود کرده و سپس Furbo را جستجو و دنبال کنید.

دانش موردنیاز برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی

برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی ابتدا باید حوزه فعالیت خود را مشخص کنید.

در ادامه سه بستر برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی مطرح شده که همگی در اصل باید مبتنی بر وب باشند. یعنی هیچ کسب و کار اینترنتی در دنیا وجود ندارد که بر بستر وب فعالیت نکند. اگر شما یک وب سایت بسازید و بر مبنای آن فعالیت کنید که از همان ابتدا قدم درستی را برداشته‌اید اما اگر با اپلیکیشن‌های موبایل کار خود را شروع کنید، مطمئن باشید که در ادامه برای بهبود و توسعه آن نیاز به یک وب‌سایت برای اتصال پایگاه‌ داده (Database) به آن دارید. همچنین کسب و کارهایی که عمری کمتر از ۱۰ سال دارند، یعنی فعالیت بر روی شبکه‌های اجتماعی (یا به بیان صحیح‌تر رسانه‌های اجتماعی) هم در ادامه برای برندسازی بهتر به وب‌سایت روی می‌آورند. پس اگر کسب و کار اینترنتی واقعی را بر بستر وب بدانیم، اشتباه نکرده‌ایم. در حالت سوم تقریبا نیاز به هیچ‌ دانش فنی در ابتدا ندارید و تنها باید بتوانید با رسانه‌های اجتماعی کار کنید، اما در دو حالت اول یعنی وب و موبایل می‌توانید به دو صورت عمل کنید. یا از ابتدا و پایه بر روی کد‌نویسی و برنامه‌نویسی شروع کنید یا از روش‌هایی دیگر برای استفاده آسان‌تر استفاده کنید. در ادامه با ما همراه باشید.

حتما بخوانید: سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی چقدر است؟

دانش موردنیاز بر بستر وب

۱) مطالعه در مورد تاریخچه و بنیان‌گذاران

برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی بر بستر وب، شما ابتدا باید مطالعاتی در زمینه آن و همچنین تاریخچه کسب و کارهای اینترنتی داشته باشید. خواندن مقاله در مورد اینکه سایت‌های بزرگ دنیا و حتی سایت‌ها مطرح ایرانی، چگونه کار خود را شروع کردند، همیشه می‌تواند برای شما جذاب باشد. جدا از این دست مقالات می‌توانید مصاحبه‌ها و یا مقالاتی که بنیان‌گذاران (Founders) این کسب و کارها داشته‌اند را ببینید و یا مطالعه کنید. مخصوصا در مصاحبه‌ها همیشه تجربیاتی مطرح می‌شود که برای شروع که هیچ اطلاعاتی از دنیای آن ندارید، می‌تواند بسیار مهم باشد. برای پیدا کردن مصاحبه‌های افراد مطرح دنیا تنها کافی است که پس از نام آنها یک مصاحبه – Interview بنویسید تا به همه مطالب آنها دسترسی داشته باشید. برای کسب و کارهای ایرانی هم برنامه اینترنتی «کلید» از ایده پردازان منبع خوبی برای اطلاع از دنیای کسب و کارهای اینترنتی ایران است.

۲) سرور، هاست، دامنه، سی‌ام‌اس

در قسمت دوم این مقاله که مربوط به ابزارهای کسب و کار اینترنتی است به صورت کامل تک‌تک این موارد را برررسی می‌کنیم اما لازم است که با مباحث سرور، هاست، پنل‌های مدیریت سرور (سی‌پنل و دایرکت ادمین)، دامنه و سیستم مدیریت محتوا (CMS) آشنایی داشته باشید. به هیچ‌وجه تسلط کامل بر آنها لازم نیست و بسیاری از بخش‌های اصلی آن توسط شرکت‌های میزبانی وب (Hosting) -که شما باید از آنها سرور و دامنه خریداری کنید- انجام می‌شود ولی شما باید حداقل نحوه کار با آنها و کارکردشان را یاد بگیرید.

۳) برنامه‌ریزی

شما هرچقدر هم در بحث فنی مسلط باشید، تا نتوانید درست برنامه‌ریزی کنید، کسب و کار شما به جایی نمی‌رسد. برنامه ریزی و تعیین اهداف برای کسب و کار و تلاش پیوسته برای رسیدن به آنها چیزی است که نیاز هر نوع کسب و کار اینترنتی است.

۴) روحیه کارآفرینی

این مورد بسیار تاثیرگذار است. یکی از ویژگی‌های کلیدی در روحیه کارآفرینی، پذیرفتن شکست به عنوان یک تجربه است. بسیاری از بزرگان این حوضه جمله کلید‌ی‌شان این است که «تا می‌توانید شکست بخورید». اینکه شما از شکست‌های خود درس بگیرید و دیگر آنها در ادامه راه تکرار نکنید، جدا از کارآفرینی در مدیریت کسب و کار اینترنتی (که درنهایت منجر به همان کارآفرینی می‌شود) نیز بسیار مهم است. بنا بر هزار دلیل ممکن وب سایت شما دچار مشکل شود و این مشکلات نباید باعث شود که شما نا امید شود، پس توصیه می‌کنم حتما در مورد کارآفرینی نیز مطالعاتی داشته باشید. در این خصوص می‌توانید بخش معرفی کتاب سایت فوربو رو برای آشنایی با کتاب‌های این حوزه مشاهده کنید.

۵) دیجیتال مارکتینگ

در صورتی که می‌خواهید در کسب و کار اینترنتی خود موفق شوید بدون شک باید از تکنیک‌ها و ابزارهای دیجیتال مارکتینگ مانند بازاریابی محتوا، بازاریابی موتورهای جستجو، بازاریابی ایمیلی و بازاریابی رسانه‌های اجتماعی استفاده کنید. این مورد در ابتدا لازم نیست به صورت کامل اجرا شود اما یکی از اولین قدم‌های برای توسعه کسب و کار اینترنتی به‌حساب آمده باید حتما برای آن سرمایه‌گذاری کنید.

موارد فنی برای شروع کار از پایه

اگر نمی‌خواهید برای شروع از سرویس‌های آماده و رایگان مدیریت محتوا مانند وردپرس و جوملا استفاده کنید، می‌باست خودتان یک سرویس مدیریت محتوا از ابتدا بنویسید. این کار که معمولا توسط شرکت‌های طراحی سایت انجام می‌شود، کار زمان‌بری بوده و هزینه بالایی دارد. اگر بخواهید آن را برون‌سپاری کنید که هزینه مالی و اگر هم بخواهید خودتان وقت بگذارید و یاد بگیرید و سپس برنامه‌نویسی کنید، هزینه زمانی به‌همراه خواهد داشت. به هیچ‌وجه برای شروع کار و استارت اولیه کسب و کار توصیه نمی‌کنم به سمت سیستم مدیریت محتوا یا همان (Content Management System (CMS اختصاصی بروید.

۱) برنامه نویسی و کدنویسی

برای نوشتن برنامه یک سایت از ابتدا نیاز به دانش برنامه نویسی یا PHP یا ASP.NET دارید که بتوانید سی‌ام‌اس اختصاصی خود را طراحی کنید. سپس باید برنامه نویسی از سمت سرور را آغاز کنید تا بتوانید به پایگاه داده خریداری شده متصل شوید. در راستای این زبان‌های برنامه نویسی باید با کدنویسی Html، CSS، JavaScript و JQuery هم آشنا شوید.

۲) فتوشاپ

برای طراحی قالب اختصاصی برای یک وبسایت باید ابتدا طرح خود را روی کاغذ آورده و سپس آن را طریق نرم‌افزار فتوشاپ (Photoshop) پیاده کنید. طراحی صفحه‌اصلی و صفحات داخلی هر سایتی باید از این طریق انجام شود. سپس از طریق دانش کدنویسی Html و CSS باید این طرح PSD را به کد قابل استفاده در CMS اختصاصی خود تبدیل کنید تا برای شما به نمایش درآید.

دانش موردنیاز بر بستر موبایل

۱) مطالعه در مورد سیستم‌عامل‌ها

برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی بر پایه اپلیکیشن‌های آنلاین، ابتدا نیاز دارید که در مورد سیستم‌عامل‌ها اندروید و آی‌او‌اس، بسته به نوع انتخاب، اطلاعات کامل را کسب کنید. نسخه‌های آنها، تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر نسخه برای بهبود و توسعه اپلیکیشن بسیار ضروری است. به طوری که پس از اندروید نسخه ۵ و آمدن طراحی فلت (Flat) و فرمت‌های متریال دیزاین، همه اپلیکیشن‌ها به‌ناچار طراحی اپلیکیشن خود را تغییر دانند.

۲) اطلاعات کامل در مورد UI و UX

درست است که داشتن اطلاعات درمورد UI) User Interface) و UX) User Experience) رابط کاربری و تجربه کاربری، برای هر طراحی مهم است –چه در حوزه وب و چه در موبایل– اما اپلیکیشن‌های موبایل بسیار به این دو عامل وابسته هستند. کاربر اگر پس از نصب اپلیکیشن از ظاهر و رابط کاربری آن خوشش نیاید، حتی اگر محتوای با ارزشی داشته باشد، شاید بعد از یکی دو بار استفاده دیگر از آن استفاده نکند و دنبال اپلیکیشن با طراحی بهتری باشد. اپلیکیشن‌ها به دلیل اینکه همیشه بر روی گوشی کاربران ممکن است باقی بمانند، باید آنقدر زیبا و شکیل باشند که کاربر را راضی نگه دارند. بررسی این دو علم و همچنین مشاهده سایر اپلیکیشن‌های برتر موبایل می‌تواند دید درستی به شما در مورد طراحی بدهد.

۳) آگاهی از برنامه‌سازهای موبایل

 اگر همانند وب نخواهید به صورت کامل از ابتدا با برنامه‌نویسی و کدنویسی اختصاصی اپلیکیشن خود را بسازید، باید در مورد اپلیکیشن‌سازهای موبایل اطلاع کامل بدست آورید. شما با جستجو در گوگل می‌توانید سایت‌های بزرگی –هم ایرانی هم خارجی– پیدا کنید که این خدمات را بر اساس‌ تعرفه‌های مشخص شده به شما می‌دهند. همچنین برای ساخت اپلیکیشن‌های محتوایی با فرم ساده حتی می‌توانید به دنبال اپلیکیشن‌های اپلیکیشن‌ساز بگردید. در این مورد هم اپلیکیشن‌هایی مانند اپ‌چه وجود دارد که می‌توانید از طریق آنها یک اپلیکیشن با پیکچ‌نیم (Package name) دلخواه بسازید.

موارد فنی برای شروع کار از پایه

۱) برنامه‌نویسی تحت سیستم‌عامل

برای طراحی اپلیکیشن در اندروید شما باید زبان برنامه نویسی جاوا (Java) را بلد بوده و در نرم‌افزار Android Studio آن را پیاده کنید. این اولین و محبوب‌ترین روش برای برنامه‌نویسی اندروید است. اما از دیگر زبان‌ها مانند C++، C# و Basic نیز استفاده می‌شود. همچنین به‌تازگی زبان برنامه نویسی PhoneGap به شما اجازه می‌تواند توسط کدهای Html و CSS که با آن سایت خود را ساخته‌اید مستقیما به اپلیکیشن موبایل تبدیل کنید. در سیستم عامل iOS نیز باید از زبان برنامه‌نویسی Swift استفاده کنید. همانند Android Studio کدهای دستوری را باید وارد نرم‌افزاری به‌نام XCode کنید.

۲) فتوشاپ

باز هم همانند بخش وب، برای طراحی هر چیزی شما به فتوشاپ نیاز پیدا می‌کنید. در اپلیکیشن‌های موبایل هم برای طراحی منو‌ها، لوگو و آیکون‌ها نیاز به فتوشاپ دارید. همچنین طراحی استاندارد در فتوشاپ است که یک رابط کاربری استاندارد را به شما ارائه می‌دهد.

دانش مورد نیاز بر بستر رسانه‌های اجتماعی

همانطور که در ابتدا عنوان شد، به صورت کلی فعالیت در شبکه‌های اجتماعی (رسانه‌های اجتماعی)، یک کسب و کار اینترنتی حساب نمی‌شود اما با توجه به رشد و افزایش ضریب نفوذ کاربران به آنها باعث شده که بتوانیم در حاشیه این پلتفرم را هم در کنار وب و موبایل قرار دهیم.

۱) مشاهده و بررسی سایر صفحات

تنها کاری که می‌توان آن را در لیست دانش‌های کسب و کار در رسانه‌های اجتماعی عنوان کرد، همین مشاهده و بررسی است. در این بخش با فرض بر اینکه همه قسمت‌های آن رسانه‌ اجتماعی را بلد هستید پیش می‌رویم. همینکه پیج‌ها و یا همان صفحات سایر کسب و کارها را مشاهده می‌تواند دید کلی به شما در مورد راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی در این بستر بدهد. اما توجه داشته باشید که بهترین راه داشتن یک وب سایت است و فعالیت در رسانه اجتماعی مکمل آن به‌حساب می‌آید.

ابزار های مورد نیاز برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی

در کنار دانش موردنیاز و اطلاعات برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی نیاز به یک سری ابزار دارید. این ابزارها که به برخی از آنها در قسمت دانش موردنیاز اشاره شد، مواردی هستند که برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی باید حتما از آنها استفاده کنند. مجدد آنها در قالب سه زیرعنوان بررسی می‌کنیم.

ابزار موردنیاز در بستر وب

۱) دامنه و سرور

برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی خود نیاز به یک فضای میزبانی (Host) و یک دامنه (Domain) دارید. هاست یا همان فضای میزبانی، واحد کوچکی از یک سرور است که در ابتدا باید آن را خریداری کنید. پس از بالابردن بازدید و ترافیک سایت، شما باید هاست را ارتقا داده و سرور مجازی و پس از آن سرور اختصاصی تهیه کنید، اما برای شروع همین هاست‌های اشتراکی کاملا مناسب هستند. دامنه هم همان نام سایت شما است که در آدرس‌بار (Address Bar) نوشته می‌شود و در اصل URL نام دارد. دامنه سایت شما می‌تواند ملی مانند ir و یا جهانی مانند com باشد. دامنه‌های زیادی وجود دارد که در صورت آزاد بودن می‌توانید آنها را استفاده کنید.

۲) کنترل پنل سرور (سی‌پنل یا دایرکت ادمین)

فرض می‌کنیم شما می‌خواهید همانند اغلب افراد از سیستم مدیریت محتوا وردپرس استفاده کنید. برای نصب و راه‌اندازی این سیستم ابتدا باید آن را در کنترل پنل سرور خود که سی‌پنل و یا دایرکت ادمین است، آپلود و نصب کنید.

۳) سیستم مدیریت محتوا (CMS)

پس از انتخاب هاست و دامنه و نصب سیستم مدیریت محتوا بر روی آن باید بتوانید با آن CMS کار کنید. سیستمی که امروزه پشتیبانی بسیار خوبی داشته و بیشتر سایت‌های تازه از آن استفاده می‌کنند، وردپرس است. وردپرس یک CMS رایگان، سبک و امن بوده که به‌خاطر وجود پلاگین‌ها و قالب‌های بسیار، امکان شخصی‌سازی بسیار زیادی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. تسلط به وردپرس یا سیستم‌های دیگر مانند جوملا و دروپال ابزاری هستند که در کسب و کار اینترنتی خود به آنها نیاز دارید.

[megadesc]

مقاله مرتبط با این بخش: آموزش وردپرس

[/megadesc]

۴) گوگل آنالیتیکس

 ابزار فوق‌العاده کاربردی گوگل یعنی Google Analytics امکانی رایگان برای تحلیل همه بخش‌های سایت و اصلا نمی‌توان سایتی را بدون آن تصور کرد. جدا از بررسی ترافیک و جزییات کامل، به وسیله گوگل آنالیتیکس می‌توانید رفتار کاربران در سایت خود را تحلیل کنید و ببینید که از چه صفحاتی به کجا رفته‌اند و در سایت شما چکار می‌کنند. همچنین امکان هدف‌گذاری در آن یکی دیگر ویژگی‌های گوگل آنالیتیکس است.

۵) گوگل وب‌مستر تولز (سرچ کنسول)

یکی دیگر از سرویس‌های مهم گوگل که برای شناسایی بهتر سایت به خود گوگل طراحی شده است، Google Webmaster Tools نام دارد. ابزاری رایگان برای وب‌مسترها. به وسیله این پلتفرم می‌توانید سایت خود را به گوگل معرفی کرده و تحلیلی کلی بر سایت داشته باشید. همچنین گوگل خطاهای فنی سایت شما را پیدا کرده و شما را مطلع می‌کند. همچنین اگر شما هم بر خلاف قوانین گوگل عمل کنید. ابتدا در قسمت پیام‌ها برای شما اخطار می‌فرستاد و بعد از در صورت عدم رفع، جریمه (پنالتی – Penalty) می‌کند.

۶) ابزارهای تحلیل سایت

یک سری ابزارها در اینترنت برای آنالیز وب سایت وجود دارد که هر کدام از یک منظر به سایت نگاه می‌کنند. برای مثال سایت GTMetrix سرعت سایت و بهینه بودن کد‌های سایت شما را بررسی می‌کند.  ClickHeat می‌تواند دقیقا ویدیو کاربران سایت شما را در اختیارتان بگذارد، یعنی دقیقا نشان می‌دهد که کاربران پس از ورود به سایت کجا کلیک کرده و در چه زمانی از سایت خارج شده‌اند. از طریق Check My Site و Checkup Tools سئو کلی سایت خود را بررسی کنید. این دسته ابزارهای تحلیلی بسیار زیاد بوده و می‌توانید با جستجو در گوگل آنها را پیدا کنید.

۷) ابزارهای ارزش گذاری

سایت‌هایی مانند الکسا (Alexa) به وب سایت شما دو رتبه جهانی و کشوری می‌دهد که به وسیله آن می‌توانید جایگاه خود را در بین سایت‌های دیگر ببینید. همچنین ابزار سایت Moz اعتبار دامنه (Domain Authority) و اعتبار صفحه (Page Authority) سایت شما را بررسی کرده و آن امتیاز می‌دهد.

ابزار موردنیاز در بستر موبایل

۱) پلتفرم‌های برنامه‎نویسی

همانطور که در بخش قبل مطرح شد، شما برای برنامه‌نویسی در اندروید و آی‌او‌اس نیاز به نرم‌افزار برنامه نویسی دارید. به همین دلیل Android Studio برای سیسیتم‌ عامل اندروید و XCode برای سیستم عامل آی‌او‌اس، اولین ابزارهایی هستند که باید با آنها کار کنید.

۲) گوگل فایربیس

مشابه گوگل آنالیتیکس که ابزاری برای تحلیل رفتار کاربران در وب بود، FireBase نیز ابزاری دیگر از گوگل برای تحلیل اپلیکیشن‌های موبایل (اندروید) است که می‌توانید از آن استفاده کنید اما استفاده از آن برای ایرانیان محدود شده است.

۳) ابزارهای تحلیل اپلیکیشن

مشابه گوگل فایربیس، ابزارهای تحلیلی دیگری نیز برای موبایل وجود دارد. یکی از نمونه‌های بسیار خوب ایرانی در این حوضه دیتابین نام دارد که اطلاعات کاملی را در اختیار شما می‌گذارد. سرویس Fabric یکی دیگر از ابزارهای مناسب بوده و همچنین سرویس Game Analytics پلتفرمی مشابه برای بازی‌های موبایل است که می‌توانید از آن استفاده کنید.

ابزار موردنیاز در بستر رسانه‌های اجتماعی

۱) اینستاگرام و فیس‌بوک اینسایت

اگر از اینستاگرام به عنوان رسانه اجتماعی استفاده می‌کنید بهترین ابزار همین قسمت تحلیل Instagram Insight است که البته تنها برای حساب‌های تجاری (Business Account) فعال است اما اطلاعات کاملی را به شما می‌دهد. این امکان همچنین بر روی فیس‌بوک هم به صورت پیش‌فرض قرار دارد. توییتر هم ابزاری مشابه را برای همه حساب‌ها در اختیار دارد.

۲) ابزار تحلیل آمار

برای شبکه‌های اجتماعی نیز ابزار بسیاری وجود دارد که می‌توانید به جستجو آنها را پیدا کنید. اولین ابزاری آماری برای اینستاگرام Iconosquare است که می‌توانید آمار جالبی از فالوورهای خود بدست آورید. سرویسی مشابه اینستاگرام برای توییتر با نام Tweet Reach استفاده کنید. ابزارهایی کلی هم برای همه شبکه‌های اجتماعی مانند Keyhole و Buffer وجود دارد که با خرید سرویس‌های آن‌ها می‌توانید استفاده کنید.

۳) هماهنگ‌ساز IFTTT

یکی از مهم‌ترین ابزارهای رسانه‌های اجتماعی IFTTT که از همه شبکه‌های اجتماعی پشتیبانی کرده و به‌وسیله آن می‌توانید همه رسانه‌های اجتماعی خود را به هم متصل کرده و در صورت آپدیت کردن یکی، به صورت خودکار سایر آنها بروز شوند. همچنین امکان اتصال فید (RSS Feed) به شبکه‌های اجتماعی وجود داشته و می‌توانید مطالب سایت را مستقیما وارد شبکه‌های اجتماعی خود کنید.

به پایان این مقاله آموزشی در سایت فوربو رسیدیم. سعی شد تمامی دانش و ابزاری که برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی به آن نیاز دارید را مطرح و بررسی کنیم. اطلاعات پایه برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی در بخش فنی آن در این مقاله مطرح شد. در مقالات دیگر سایت فوربو از جنبه‌های دیگر به مسئله کسب و کار آنلاین می‌پردازیم.

در صورتی که در خصوص مقاله دانش و ابزار کسب و کار اینترنتی سوالی داشتید. می‌توانید آن را از طریق قسمت نظرات ارسال کنید. ما حتما به سوال شما پاسخ خواهیم داد.

این مقاله برای اولین بار سه شنبه ۵ تیر ۱۳۹۷ و اولین آپدیت آن جمعه ۸ شهریور ۹۸ منتشر شد.

حامی این مقاله سایت فوربو شوید

در صورتی که این مقاله برای شما مفید بود، می‌توانید با انتخاب یکی از آیتم‌های زیر، به‌صورت کاملا اختیاری از فوربو حمایت کنید.

۲ هزار تومان | ۵ هزار تومان | مبلغ دلخواه

یا ما را در رسانه‌های زیر دنبال کنید

اینستاگرام | توییتر | تلگرام