برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی این ۷ نکته را فراموش نکنید

یکی از شاخه‌های کسب و کار که چندین سال است در ایران پر رونق شده است، کسب و کار های آنلاین یا همان اینترنتی هستند. کسب و کار های اینترنتی به دلیل داشتن پتانسیل رشد و مقیاس پذیر بودن، می‌توانند چندین برابر کسب و کارهای دنیای واقعی درآمدزا باشند.

از همین رو بسیاری از جوانان و حتی صاحبان مشاغل سنتی به فکر راه اندازی کسب و کار اینترنتی خود هستند. در این مقاله قصد دارم ۷ نکته که در اولین قدم برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی باید آنها را در نظر بگیرید، را مطرح کنم. در ادامه با سایت فوربو همراه باشید.

به‌ محتوای این مقاله در پادکست فوربو گوش بدید. برای شنیدن همه قسمت‌ها می‌تونید از CastBox استفاده کنید.

توجه: این مقاله ویژه افرادی نگارش شده که قصد دارند از اولین قدم‌ها کسب و کار خود را شروع کنند و همچنین در اینجا کسب و کار اینترنتی صرفا یک وب‌سایت در نظرگرفته نشده است. تمامی موارد گفته شده پشت سر هم هستند، اما برای مثال ممکن شخصی ایده راه‌اندازی را داشته باشد، پس طبیعتا بخش اول که «شناخت ویژگی‌های خودتان» است، برای‌اش مفید نیست.

۱) شناخت ویژگی‌های خودتان

همیشه شما یک چیزی را می‌دانید که شخص دیگری آن را ندانسته و به آن نیاز دارد

اگر ابتدا راه هستید و تازه می‌خواهید یک کسب و کار داشته باشید، باید در اولین قدم با خودتان آشنا شوید. یک کاغذ و قلم در دست بگیرید و هرچیزی که می‌دانید در آن تخصص دارید را بنویسید. همه شاید همین اولین قدم را جدی نگیرند و بگویند که چیز خاصی نمی‌دانند، اما یادتان نرود که شما (حداقل) یک چیزی را می‌دانید که یک شخص دیگر آن را ندانسته و به آن نیاز دارد. فرمول ابتدایی هر کسب و کاری به این شکل است. یعنی شما از چیزی که در آن وارد هستید، می‌خواهید خدماتی را به افرادی که آن تخصص را ندارند، ارائه کنید. و در قبال آن هزینه‌ای دریافت کنید. کسب و کارهای اینترنتی و آنلاین هم به همین شکل عمل می‌کنند.

پیشنهاد مقاله: چگونه مهارت و تخصص خود را بشناسیم؟

حتی ابتدایی‌ترین موارد که احتمال دارد شما آنها را تخصص ندانید، مهم هستند. دیگر چه کاری ساده‌تر از کار با کامپیوتر و مرورگر است؟ یا چه کاری می‌تواند سریعتر از ساخت و ارسال ایمیل باشد؟ شاید باورتان نشود اما بسیاری در ایران هنوز با این موارد به صورت کامل آشنا نیستند و این خودش یک امتیاز برای شمایی که می‌دانید، محسوب می‌شود. شما با راه‌اندازی یک کسب و کار مبتنی بر آموزش می‌توانید به راحتی آن چیزی در آن تخصص دارید را به دیگران آموزش دهید. سرویس‌های آموزشی یکی از مدل‌های کسب و کار اینترنتی است، اما در ابتدا بیایید کمی کلی‌تر به قضیه نگاه کنیم.

شما یک چیز می‌دانید و شخص دیگر -آن‌ جیز را- نمی‌داند. به چند روش می‌توان از همین روش ساده در بستر اینترنت کسب درآمد کرد. ابتدایی ترین راه‌ این است که در شبکه‌های اجتماعی وارد شوید. فرض می‌کنیم شما توانایی طراحی کارت ویزیت را دارید. برای اینکه متوجه شوید اصلا برای این تخصص شما بازاری وجود دارد، می‌توانید بسیار ساده با یک صفحه اینستاگرام، و دنبال کردن افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، می‌توانید خود را معرفی کنید و سپس مشتری جذب کنید. همین یک خط شامل فرآیندهای بازاریابی شبکه‌های اجتماعی است اما در این مقاله به صورت کلی موارد را مطرح می‌کنیم.

شما می‌توانید جدا از شبکه‌های اجتماعی، تخصص خود را به کارفرمایان کسب و کارهای دیگر معرفی کنید. در این روش شما یک فریلنسر می‌شوید و باید در سایت‌های فریلنسری فعالیت کنید. در این روش کارفرماها و یا حتی افردای که خدماتی را می‌خواهند، درخواست خود را در سایت منتشر می‌کنند و شمایی که تخصصی دارید، می‌توانید با آنها ارتباط برقرار کرده و در قبال یک وجه توافقی شروع به کار کنید. این تنها یکی از روش‌های کسب درآمد از تخصص بود که ارتباطی هم با راه اندازی کسب و کار ندارد و یک شاخه جداگانه است.

تخصص شما حتما لازم نیست در حوضه آی‌تی باشد، بلکه حتی تخصص‌هایی مانند آشپزی و خیاطی هم می‌تواند یک ایده خوب برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی باشد. در همین دو مثال زده شده می‌تواند از چند طریق کسب و کار خود را راه اندازی کنید. کسب و کار اول می‌تواند، یک سرویس آموزشی (در قالب یک وب سایت) برای آموزش آشپزی و پخت انواع غذا و خوراکی‌ها باشد. کسب و کار دیگری می‌تواند، یک نوع رستوران آنلاین باشد. یعنی شما غذاهای خود را مستقیما به مشتری بفروشید.

برای خیاطی هم موارد مشابه وجود دارد. یک پایگاه آموزشی خیاطی، یک فروشگاه محصولات خودتان و یا سرویسی که سفارش دوخت ویژه هر کس را ارائه دهد، می‌تواند مدل‌های کسب و کار شما باشد. لازم به ذکر است که در وب فارسی واقعا در مورد تخصص‌های فنی اطلاعات کمی وجود دارد و در صورت یک برنامه استراتژی دیجیتال هدفمند می‌توانید در آن‌ها موفق ظاهر شوید.

۲) هدف‌گذاری

در پایان پاراگراف قبل به برنامه هدفمند رسیدیم. شما حال که تخصص‌های خودتان را پیدا کردید، سپس باید هدف‌های خود را پیدا یا به‌بیان بهتر، هدف‌های خود را مشخص کنید. شما در نظر خود، نهایت آن کسب و کار در نظر بگیرید. یعنی اگر می‌خواهید یک وب سایت آموزش خیاطی راه اندازی کنید، مراحل رشد خود را تا بالاترین سطح‌ها پیش‌بینی کنید. یعنی بگویید که در ابتدا با آموزش و فروش محصولات آموزشی کسب درآمد می‌کنم، سپس تولیدات خودم را آماده و در سایت برای فروش قرار می‌دهم،

با درآمدهای بدست آمده، کسانی را استخدام می‌کنم تا کار کنند، چند سال بعد، یک تولیدی (نوع خاصی) لباس را راه‌اندازی می‌کنم، سپس از طریق سایت که با محتوا آموزشی مطرح شده، برندسازی انجام می‌دهم و به همه ایران محصولم (که در یک مدل خاص لباس، مثلا مجلسی، بچگانه و…) است را معرفی می‌کنم. سفارش‌ها که بیشتر شد، سایت را دو زبانه و از خارج از کشور سفارش می‌گیرم و… تا در نهایت یک نوع خاص پوشاک، در دنیا صاحب سبک و برند شوم.

شاید کمی رویا پردازانه به‌نظر برسد اما باور کنید، روش و چارچوب آن به همین شکل است که مطرح شد. یعنی شما برای هر پله باید هدف بگذارید و سپس پله به پله به بالا بروید و به این باور داشته باشید که هیچ چیز غیر ممکن نیست. تلاش کنید، پشتکار داشته باشد و نا امید نشوید. تا بیشتر از این مقاله شعاری نشده! به ادامه بحث هدف‌گذاری می‌پردازیم. بسیاری از روان‌شناسان و مربی‌های کسب و کار و موفقیت بر این باور دارند که شما باید ابتدا هدف‌های خود را متصور شوید، یعنی بدانید و مجسم کنید که به چه می‌خواهید برسید.

به چه جایگاهی در زندگی و کار. این نوع هدف‌گذاری که در پاراگراف قبل به آن اشاره کردم، نوع مرحله‌‌به‌مرحله هدف‌گذاری است. در این روش شما باید ابتدا آن سرنوشت و هدف نهایی (Final Aim) خود را در کار مشخص کنید، سپس آن را مشابه مثال، مرحله‌به‌مرحله کرده و نقاطی را برای بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت هدف‌گذاری کنید. یعنی مثلا در سه ماه باید مقالات آموزشی بنویسم تا سایتم مطرح شود. در سه ماه بعد باید محصولاتی را که درست می‌کنم، در سایت بگذارم تا به xتومان درآمد برسم.

هدف‌گذاری نقطه A و B

برای هدف‌گذاری مرحله‌به‌مرحله خیلی ساده می‌توانید نقطه A و B برای کسب و کار خود تعریف کنید. نقطه A جایگاهی است که شما هم‌ اکنون آن‌جا هستید. و نقطه B جایگاه ایده‌آلی است که قصد دارید به آن برسید. می‌توانید بر روی کاغذ A و B را کشیده و آن‌ها را با یک خط به هم متصل کنید. سپس در طول این خط بیایید و نقاطی را بکشید. برای مثال ۵ نقطه با فاصله مشخص از هم بین نقطه A تا نقطه B. سپس برای این ۵ نقطه عنوان در نظر بگیرید. درست مشابه پاراگراف قبل، برای مثال اولین نقطه شما می‌تواند مربوط به راه‌اندازی سایت یا فروشگاه اینترنتی باشد. نقطه بعد تولید محتوا و نقاط بعدی هم عنوان‌هایی مانند برنامه‌ریزی برای انتشار محتوا، اضافه کردن محصول، بازاریابی و… می‌تواند باشد. مهم این است که هدف بزرگ شما تبدیل به هدف‌های کوچک کوچک شود!

۳) شناخت و آنالیز بازار

آنالیز کردن به صورت کلی کاری تخصصی است و باید با ابزارهای آن به صورت کامل آشنایی داشته باشید، تا نتیجه درست بگیرید، اما این مرحله یک بررسی آماری حرفه‌ای نیست. در اصل در این مرحله شما تنها باید بدانید طرحی که برای کسب و کار اینترنتی ریخته‌اید (برای مثال همان خیاطی) چه جایگاهی در وب فارسی دارد. وب فارسی هم منظور تنها سایت‌های فارسی زبانی هستند که در این موضوع خاص فعالیت می‌کنند.

اولین و ابتدایی قدم برای شناخت بازاری که می‌خواهید وارد آن شوید، گوگل‌ دات‌کام است. تنها کافی است کلمات کلیدی کسب و کار خود که برای یک سایت خیاطی می‌تواند «آموزش خیاطی» باشد را در گوگل جستجو کنید تا با سایت‌هایی که تا کنون در مورد این موضوع مطلب نوشته‌اند، آشنا شوید.

نوشتن یک مطلب یا مقاله در موضوع کاری شما، دلیلی بر وجود یک رقیب نیست. باید ببینید آیا در آن موضوع فعالیت دارد یا نه. چون امکان دارد با سایت‌های پرتال سرگرمی مواجه شوید که از همه موضوعات در سایت خود مطلبی منتشر کرده‌اند. با جستجو چندین کلمه به راحتی می‌توان متوجه سایت‌های رقیب شد. همچنین یک کسب و کار اینترنتی و آنلاین صرفا بر بستر یک وب سایت نیست و شما می‌توانید بازار اپلیکیشن‌های موبایل را هم بررسی کنید. بعد از پیدا کردن سایت‌ها باید متوجه شوید که آیا به صورت جدی فعالیت می‌کنند یا خیر.

در خود سایت‌ها می‌توانید تعداد مطالب و نحوه آپدیت شدن سایت را متوجه شوید. همچنین از سایت الکسا (Alexa) می‌توانید برای پی بردن به رتبه سایت در کشور کمک بگیرید. در این الکسا می‌توانید آدرس سایت‌ها را وارد کرده و رنک کشوری آنها را نگاه کنید. اگر رتبه ایران آنها زیر ۳۰۰۰ بود، یعنی فعالیت جدی‌ای دارند اما اگر بالای ۶ ۷ هزار بود، یعنی خیلی هم جدی و شاید حرفه‌ای نیستند و شما هم می‌توانید به جمع آن‌ها راه پیدا کنید. اگر هم بالای ده هزار به بالا بود، یعنی رقیبی برای شما محسوب نشده و می‌توانید به‌آسانی با آنها رقابت کنید.

پیشنهاد مقاله: همه‌چیز در مورد مزیت رقابتی

جدا از جدی بودن رقبا در این روش ساده، می‌توانید میزان تقاضا را هم بررسی کنید. یعنی اگر در موضوعی سایتی وجود دارد که رتبه زیر هزار ایران دارد، یعنی تقاضا مردم و اشتیاق به دنبال کردن آن وجود دارد اما اگر در یک موضوع برای مثال بهترین سایتی که مشاهده کردید رتبه‌ای برای مثال ۲۰ هزار ایران داشت، می‌توان متوجه شد که میزان تقاضا برای آن موضوع خیلی هم زیاد نیست.

البته الکسا ابزار دقیقی برای این مورد نیست و می‌توانید از یک ابزار دیگر مانند گوگل ترند (Google Trends) برای میزان رشد جستجو کلمات استفاده کنید. در مورد این ابزارها بیشتر در سایت مقاله منتشر خواهیم کرد، اما این مورد را هم درنظر بگیرید که شاید سایت‌های رقیب، خوب عمل نکرده‌اند و یا هدف درستی از تاسیس سایتشان نداشته‌اند، پس شما می‌توانید هدفمند وارد این حوزه شوید.

۴) بالا بردن دانش و مهارت‌های فردی

در این مرحله در شروع کسب و کار اینترنتی باید با قدمی محکم وارد شد. یعنی اگر در کار خود حرفه‌ای نیستید، نمی‌توانید هم به خوبی آموزش و یا سرویس‌هایی را ارائه دهید

حال که تخصص خود را پیدا ، هدف‌های خود را مشخص و رقیب‌های خود را شناختید، باید یک مرحله به عقب برگردید. همان موقع که تخصص خود را پیدا می‌‌کردید، باید به این مورد هم توجه کنید، که آیا واقعا بر روی آن موضوع تسلط دارید یا به صورت نصفه و نیمه و غیرحرفه‌ای آن می‌شناسید. در این مرحله در شروع کسب و کار اینترنتی باید با قدمی محکم وارد شد. یعنی اگر در کار خود حرفه‌ای نیستید، نمی‌توانید هم به خوبی آموزش و یا سرویس‌هایی را ارائه دهید.

شاید یکی از دلایلی که سایر سایت‌ها موفق نبوده‌اند در موضوع مورد نظر شما فعالیت کنند، این باشد که به صورت کامل آن را بلد نبوده و به آن تسلط نداشته‌اند. در این مرحله از نکات راه اندازی کسب و کار اینترنتی و آنلاین باید دانش و مهارتی که دارید را در یک سطح حرفه‌ای تر فرا بگیرید. شرکت‌ در دوره‌های آموزشی تخصص خود و همچنین مطالعه و خواندن کتاب و مقاله می‌تواند سطح دانش و مهارت شما را بالا ببرد. شما وقتی بر یک موضوع تسط پیدا کردید، می‌توانید در مورد نظر داده، آموزش و یا خدماتی را ارائه دهید.

پیشنهاد : از دانشگاه فوربو دیدن کنید!

یک نکته برای کسانی که شاید تخصصی در خود نمی‌بینند در این قسمت وجود دارد. با توجه به غنی بودن اینترنت شما می‌توانید حتی بدون آشنایی و پیش‌نیاز، یک تخصص مهم را یاد بگیرید. هم دوره‌های اینترنتی آنلاین و هم مقالات بسیاری در مورد تخصص‌های مهم مانند، طراحی سایت، برنامه‌نویسی و… وجود دارد که می‌توانید از آنها برای کسب یک دانش جدید استفاده کنید. پس حتما لازم نیست با یک پیش‌زمینه وارد کسب و کار اینترنتی شوید. در این مرحله شما باید ببینید به چه موضوعاتی علاقه داشته و می‌توانید از پس یادگیری آن بر بیایید یا خیر.

۵) کسب اطلاعات در مورد پیش‌نیازها

جدا از کسب دانش در مورد تخصص موردنظر که در پاراگراف قبل مطرح شد، شما نیاز به کسب اطلاعات در مورد یک سری پیش‌نیازها نیز هستید. برای شروع و راه اندازی کسب و کار اینترنتی باید اطلاعاتی در مورد پیش‌نیازهای آن مانند هاست، سرور، دامنه، پنل‌های مدیریت سرور، سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS مانند وردپرس) و… داشته باشید. این موارد برای شروع کسب و کار الزامی هستند و اگر خودتان می‌‌خواهید وارد مسیر کسب و کار و کارآفرینی باشید، باید آنها را یاد بگیرید. یادگیری این موارد اصلا کار دشواری نیست و خوشبخاته در وب فارسی بسیاری مقاله و ویدیوهای آموزشی رایگان در مورد آنها منتشر شده که می‌توانید در کمتر از یک روز به همه آنها دسترسی داشته باشید.

حتما بخوانید: برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی نیاز به چه دانش و ابزاری داریم؟

۶) برنامه ریزی کسب و کار

این برنامه‌ریزی است که نمودار رشد شما در کسب و کار را مشخص می‌کند

وقتی همه مراحل را پشت سر گذاشتید، قبل از استارت نهایی باید یک برنامه‌ریزی برای کسب و کار اینترنتی و آنلاین خود داشته باشید. این مورد تقریبا مشابه استراتژی دیجیتال بوده با این تفاوت که در مقیاس کوچک‌تری باید انجام شود. برنامه‌ریزی کاملا با هدف‌گذاری فرق می‌کند. در برنامه زیری شما باید لیست کارهای روزانه، هفتگی و همچنین مقالات و یا فعالیت‌هایی که باید انجام دهید را مشخص کنید.

برنامه ریزی کسب و کار بسیار مهم است و حتی اگر طرح، ایده و دانش کامل هم داشته اما برنامه ریزی درست نکنید، به هیچ‌وجه نمی‌توانید بازده مناسب را بگیرید. برنامه ریزی برای کسب و کار اینترنتی هم درست مانند هدف گذاری مرحله‌به‌مرحله باید در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت انجام شود. این برنامه ریزی است که نمودار رشد شما در کسب و کار را مشخص می‌کند. هر چه برنامه فشرده‌تری داشته باشید، رشد سریع‌تر خواهید داشت. برای اطلاعات بیشتر در خصوص برنامه‌ریزی و نکات مربوط به آن، مقالات تگ آموزشی نکته کسب و کار را دنبال کنید.

حتما بخوانید: آموزش برنامه‌ریزی کسب و کار اینترنتی با رویکرد هدف‌گذاری

۷) اجرا و توسعه

بارها ثابت شده که داشتن یک طرح و ایده خاص برای موفقیت کافی نیست، بلکه باید آن را به خوبی پیاده کنید

اجرا و راه اندازی شاید یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک کسب و کار اینترنتی باشد. بارها حتی در وب فارسی هم ثابت شده که داشتن یک طرح و ایده کسب و کار خاص برای موفقیت کافی نیست، بلکه باید آن را به خوبی پیاده کنید. ایده‌های تکراری تاکنون بارها به بهترین شکل توسط افراد به‌کار گرفته‌شده‌اند و به‌خوبی توانسته‌اند از پس آن بربیاییند. پس اصلا به خاطر یک طرح و ایده خاص، خود را بالاتر از سایر کسب و کارها ندانید، نوع پیاده سازی و اجرا ایده مهم است.

با توجه به اینکه ایده‌های تکراری هم با اجرا خوب و درست موفق شده‌اند، حتما اگر ایده جدید داشته باشید و خوب هم آن را اجرا کنید، موفقیت به شما نزدیک است. در ضمن برای راه اندازی خیلی این دست و آن دست نکنید. به قول دن نوریس در کتاب «استارت‌آپ هفت‌روزه»، تا شروع نکنید، چیزی یاد نمی‌گیرد. این جمله بسیار تاثیرگذار برای من هم کاملا اتفاق افتاده است. مرحله پیش از اجرا را طولانی کنید، وقتی کار شما استارت بخورد، بسیاری از چیزها را متوجه شده و پشت‌سر هم تجربه کسب می‌کنید.

بعد از اجرا اولیه، توسعه کسب و کار نیز بسیار مهم است. در این قسمت طبق مرحله قبل، باید برنامه‌ریزی داشته باشید که بدانید در چه بازه زمانی چه کاری را انجام دهید. اگر کسب و کار اینترنتی خود را شروع کنید، اما مدام در یک سطح باقی بمانید، اگر سقوط نکنید، هیچ پیشرفتی هم نخواهید کرد. وقتی خدماتی را ارائه می‌دهید، منتظر بازخورد نباشد، از کاربران و مشتریان خود نظر بخواهید تا نقص‌هایتان مشخص شود. سپس آنها را رفع کرده و دوباره پیاده‌سازی کنید. این یک مرحله ساده از توسعه بود. توسعه می‌تواند از برطرف کردن عیب‌ها شروع و تا اضافه کردن خدمات و سرویس‌های جدید، ادامه داشته باشد.

جمع بندی

در این مقاله به ۷ نکته که باید پیش از راه اندازی کسب و کار اینترنتی آنها را بدانید پرداختیم. ابتدا شما باید خودتان و تخصص‌هایتان را بشناسید و مسیر کاری خود را مشخص کنید. سپس باید هدف‌گذاری کرده و تا انتهای آن چیزی که قصد دارید به آن برسید را مرحله به مرحله تصور کنید. بعد از باید رقبا و بازار کار را بررسی کنید و تا متوجه شوید که دیگران چگونه فعالیت کرده و آیا از مردم چه میزان تقاضا وجود دارد. سپس مهارت‌های فردی خود را بالا ببرید تا در آن حوضه‌ای که به آن علاقه دارید، متخصص شده تا بتوانید خدماتی را ارائه دهید. پس از آن در مورد پیش‌نیازهای راه اندازی کسب و کار باید مطالعه کنید تا بدانید چگونه باید طرح را پیاده کنید. در ششمین نکته به برنامه‌ریزی می‌رسیم. برنامه ریزی درست است که رشد شما را مشخص می‌کند. در پایان هم باید طرح خود را اجرا و در بازه‌های زمانی مشخص آن را توسعه دهید. اجرا درست یک طرح بسیار مهم‌تر از خود طرح است.

به پایان این مقاله آموزشی از سایت فوربو رسیدیم . در صورتی که آن را مفید دانستید، خوشحال می‌شویم آن را به سایر دوستان خود معرفی کنید. همچنین اگر پیشنهاد، انتقاد و یا سوالی در مورد این مقاله داشتید، می‌توانید از طریق قسمت نظرات آن را ارسال کنید. ما حتما به نظر شما پاسخ خواهیم دارد.